Filmin yönetmeni Veli Kahraman’ın filme dair düşünceleri ise şöyle:“UNESCO 2008 yılı raporunda belirtilen; dünya’da 2400, Türkiye’de 18 dilin yok oluyor olması bir tesadüf olmasa gerek. Küreselleşme tek tip bir toplumsal algı yaratırken aynı zamanda kendi dilini oluşturup, kullanıma zorluyor. Zazaca (Kırmancki- Dımılki) gibi sözlü kültür geleneğinden gelen dillerin ise bu iklimde pek yaşama şansı kalmıyor. Öte yandan bölgesel asimilasyon politikalarının yol açtığı bir ölümün doğal olduğundan ne kadar söz edilebilir? Her hangi bir dilin yok olmasından doğacak boşluğu ne ile doldurabiliriz? Milliyetçi politikalar? Bir başka dil? Peki ya insanın kültürel varoluşunu üstüne kurduğu mâna evreni? Başkasının dilini ‘inkar’ etmek varlığın da inkarı değil midir? Yaşarken ölü sayılmak belki de böyle birşeydir. Belki de Mustafa’nın rüyasında duyduğu o iç sesidir yıllardır aradığı. Peki iç sesimiz hangi dildedir.”
“Ana Dilim Nerede” filmi UNESCO’nun raporuna göre yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan Kırmancki dilinin gün geçtikte nasıl unutulduğunu gözler önüne seriyor. Veli Kahraman filmiyle Kırmancki dilinin feryadını babasının gözünden beyaz perdeye yansıtıyor. Kahraman babasının hikayesi üzerinden Kırmancki dilinin yok olma sürecini anlatıyor.
FİLMİN ÖYKÜSÜ:
Ana dilinin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu öğrenen ihtiyar Mustafa, çocuklarına öğretemediği bu dilin unutulmaya terkedilmesinden kendisini sorumlu tutar. Geçirdiği rahatsızlık nedeniyle dinlenmesi gerektiği bu dönemde, hayatının sonuna geldiği düşüncesiyle yeniden yüzleşmek zorunda kalırken, hafızasında kaldığı kadarıyla yitip giden dilini kaydetmeye karar verir. Hayat; büyük kentte bir apartman dairesi kadar küçülür, kabustan uyanıp da bir bardak su içemediğimiz anlar kadar uzar..Ana Dilim Nerede: Yakın zamanda öleceğini düşünen bir ihtiyarın, ana dilinin kaybolmaya yüz tutmasından duyduğu çaresizlik karşısında, kendi çözümünü umutla üretme çabasını aktaran; evde dahi kendi dilinde konuşmanın yasak olduğu yıllardan sonra, artık saklanamayacak olan ‘ana dil’ gerçeği ve Türkiye’de, resmi politikaların yarattığı kültürel travmanın orta sınıf bir aile üzerindeki etkilerini konu alan, kimi insanlık durumlarının kara mizahın sınırlarında anlatıldığı, gerçek mekan ve kendilerini oynayan gerçek karakterlerle canlandırıldığı bir yabancılaşma ve yalnızlaşma hikayesi..
Filmin senaryosu ve kurgusu Veli Kahraman, müziği ise Kemal Kahraman‘a ait. Filmin görüntü yönetmeni ise Metin Dağ.
Filmin başrol oyuncuları Mustafa Kahraman ve Hatice Kahraman filmin yönetmeni Veli Kahraman’ın babası ve annesidir.
Veli Kahramanın annesi Kırdaşki babası ise Kırmancki konuşmakta. Her ikisi de birbirinin dilini biliyor.
Ancak zamanla kaybolmuş bir hafıza da söz konusudur. Hem Mustafa Amca hemde Hatice Teyze ana dillerini unutmuşlardır. Bu dili unuttukları gibi kendi çocuklarına da aktaramamışlardır.
Film Dersimlilerin ana dillerini nasıl unuttuklarını gözler önüne sererken, Türkiye’nin dillerin üzerindeki inkar ve asimilasyon politikalarının nasıl işlediğini ortaya koyması açısından da son derece önemli bir yerde duruyor.
Mustafa ve Hatice Kahraman’ın durumu Dersimli ailelerin bir gerçeği; ana dilin konuşulmuyor olması… Özellikle köyden göçle beraber şehirlere ve farklı ülkere giden Dersimliler ana dillerini konuşmadıkları için unutmaya başladılar. Bugün yeni nesilin yüzde 90′ından fazlası ana dilini bilmemekte. Aile içinde konuşulmayan Kırmancki dili zamanla unutuldu ve bugün de yok olma noktasında. Kırmancki dilini bugün çok az sayıda insan konuşabilmekte. Bugün Dersim köylerinde bile Kırmancki dili günlük yaşamda neredeyse kullanılmıyor. Çocuklar Kırmancki yerine Türkçe konuşmakta. Yeni doğan çocuklara Kırmancki yerine Türkçe öğretilmekte. Gerek devletin diller üzerindeki asimilasyon politikaları gerekse bu dili konuşanların duyarsızlığı ve bilinçsizliği Kırmancki dilinin yok olma sürecine girmesine neden olmuştur.
“Ana dilim nerede” filmi bu gerçeği gözler önüne sermekte. Dersim dilinin trajedisine tanıklık etmekte. Film bütünüyle kendilerini oynayan karakterler üzerine kuruludur.
Mustafa Kahraman Dersim Hozat’tan 1850′li yıllarda göçüp Kayseri Sarız’a bağlı Küçük Söbeçimen köyüne yerleşmiş bir ailenin çocuğudur ve Sarız doğumludur.
“Ana dilim nerede” filmi 31 Mart – 15 Nisan tarihlerinde düzenlenecek olan 31. İstanbul Film Festivali‘nde “Ulusal Filmler” dalında yarışacak. Sinema eleştirmenleri filmin festivalde ödül alacağı görüşünde birleşiyor.
Gösterim tarihi:
10 Nisan 2012- saat: 13.30 Atlas Sineması (Beyoğlu-İstanbul)
Veli Kahraman Kimdir?
1967 Ankara doğumlu. MSÜ GSF Sahne ve Görüntü Sanatları Bölümünden mezun oldu. Aynı bölümde üç yıl Araştırma Görevlisi olarak çalıştı. Yüksek Lisans eğitimini “Antonin Artaud ve bir Vahşet Tiyatrosu Denemesi” adlı tez-performans çalışmasıyla tamamladı. Karikatür, grafik ve sahne tasarımı çalışmalarıyla birlikte “Güneşi Gördüm”, “Eve Dönüş”, “O Şimdi Asker” gibi sinema filmleri ve birçok TV dizisinde (“Kapalı Çarşı”, “Beyaz Gelincik”, “Bir İstanbul Masalı”…) Sanat Yönetmenliği yaptı.
“Anlat İstanbul” filmiyle 12. Adana Altın Koza Film Festivali’nde, “Devrim Arabaları” filmiyle de 20. Ankara Film Festivali, “En İyi Sanat Yönetmeni” ödüllerini aldı.
Filmin Künyesi
Orjinal Adı: Ana Dilim Nerede
İngilizce Adı: Where Is My Mother Tongue
Renk: Renkli
Süre: 61′ dakika
Gösterim formatı: 16:9
Film Dili: Türkçe, Zazaca (Dımılki; Kırmancki)
Alt Yazı: İngilizce, Türkçe
Yapım yılı: 2012
Oyuncular
Mustafa Kahraman
Hatice Kahraman
Yönetmen, Senaryo ve Kurgu
Veli Kahraman
Yapımcılar
Gökçe Işıl Tuna
Veli Kahraman
Cengiz Keten
İstanbul MassMedia işbirliği ile
Görüntü Yönetmeni/Metin Dağ
Müzik/Kemal Kahraman